Ryczałt od dochodów spółek nazywany potocznie estońskim cit jest interesującą formą prowadzenia działalności, jednak warto zauważyć, że nie każdy podmiot może być opodatkowany w ramach ryczałtu od dochodów spółek.
Warunki, które spółka powinna spełniać, aby wybrać opodatkowanie ryczałtem od dochodów spółek (estoński cit) ze względu na nowelizację przepisów zostały zmienione. W pierwotnym brzmieniu przepisów ustawodawca wskazał, że podatnik musiał spełniać określone warunki:
- łączne przychody z działalności osiągnięte w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyły 100.000.000 zł lub wartość średnich przychodów z działalności, obliczona na ostatni dzień poprzedniego roku podatkowego z okresu opodatkowania ryczałtem, nie przekroczyła 100.000.000 zł, wartości te należy liczyć wraz z kwotą podatku VAT.
- mniej niż 50% przychodów, uzyskanych przez współkę, pochodzi:
- z wierzytelności,
- z odsetek i pożytków od wszelkiego rodzaju pożyczek,
- z części odsetkowej raty leasingowej,
- z poręczeń i gwarancji,
- z praw autorskich lub praw własności przemysłowej, w tym z tytułu zbycia tych praw,
- ze zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych,
- z transakcji z podmiotami powiązanymi – w przypadku gdy w związku z tymi transakcjami nie jest wytwarzana wartość dodana pod względem ekonomicznym lub wartość ta jest znikoma.
- podatnik:
- zatrudnia na podstawie umowy o pracę co najmniej 3 osoby w przeliczeniu na pełne etaty, przez okres co najmniej 300 dni w roku podatkowym, lub 82% dni w roku podatkowym nie będący rokiem kalendarzowy. Co istotne do limitu zatrudnienia nie wlicza się wspólników oraz akcjonariuszy;
- zawarł umowy zlecenie z 3 osobami oraz miesięcznie ponosi wydatki w kwocie stanowiącej co najmniej trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw. W tym przypadku również do limitu zatrudnienia nie wlicza się wspólników oraz akcjonariuszy;
- prowadzi działalność w określonej formie: jako spółka z ograniczoną odpowiedzialnością albo spółka akcyjna. Udziałowcami albo akcjonariuszami tej spółki są wyłącznie osoby fizyczne nieposiadające praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciele (fundatorzy) lub beneficjenci fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym;
- nie posiada udziałów (akcji) w kapitale innej spółki, tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym lub w instytucji wspólnego inwestowania, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną oraz innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym;
- nie sporządzają sprawozdań finansowych zgodnie z międzynarodowymi standardami rachunkowości;
- złoży zawiadomienie o wyborze opodatkowania ryczałtem, według ustalonego wzoru, tj. ZAW-RD, do właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca pierwszego miesiąca pierwszego roku podatkowego, w którym ma być opodatkowany ryczałtem.
Jednak ze względu na relatywnie małe zainteresowanie ryczałtem od dochodów spółek, przepisy zostały znowelizowane i ich brzmienie zostało zliberalizowane.
Obecnie warunki wejścia w model opodatkowania estońskim cit są znacznie prostsze.
Spółka może wybrać estoński cit, jeżeli spełnia następujące warunki:
- mniej niż 50% przychodów z działalności osiągniętych w poprzednim roku podatkowym, wraz z kwotą podatku VAT należnego, pochodzi:
- z wierzytelności,
- z odsetek i pożytków od wszelkiego rodzaju pożyczek,
- z części odsetkowej raty leasingowej,
- z poręczeń i gwarancji,
- z praw autorskich lub praw własności przemysłowej, w tym także zbycia tych praw,
- ze zbycia instrumentów finansowych oraz ich realizacji,
- z transakcji z podmiotami powiązanymi, jeżeli w wyniku tych transakcji nie jest wytwarzana wartość dodana pod względem ekonomicznym lub wartość ta jest znikoma;
- podatnik:
- zatrudnia na podstawie umowy o pracę co najmniej 3 osoby w przeliczeniu na pełne etaty, przez okres co najmniej 300 dni w roku podatkowym, a w przypadku gdy rokiem podatkowym nie jest okres kolejnych dwunastu miesięcy kalendarzowych – przez co najmniej 82% dni przypadających w roku podatkowym. Do limitu zatrudnienia nie wlicza się osób będących udziałowcami, akcjonariuszami oraz wspólnikami tego podatnika. Zatrudnienie pracowników może być w pełnym wymiarze czasu pracy lub zawarcia wielu umów z częściowym wymiarem czasu pracy.
- zatrudnia na podstawie umowy innej niż umowa o pracę co najmniej 3 osób fizycznych, niebędących udziałowcami, akcjonariuszami ani wspólnikami tego podatnika, jeżeli w związku z wypłatą tych wynagrodzeń podatnik jest płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych lub płatnikiem składek ZUS. wynagrodzenie tych zleceniobiorców musi odpowiadać co najmniej trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw.
Dlatego w przypadku osiągnięcia wielkości zatrudnienia określonej w ustawie przy spełnieniu pozostałych warunków możliwy jest wybór formy opodatkowania estońskiego cit.
- prowadzi działalność w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjnej, prostej spółki akcyjnej, spółki komandytowej, spółki komandytowo-akcyjnej, w której występuje prosta struktura właścicielska, co oznacza, że wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne, które nieposiadające praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciele (fundatorzy) lub beneficjenci fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym, z wyłączeniem fundatorów i beneficjentów fundacji rodzinnej. Oznacza to, że np. spółki komandytowe nie mogą wybrać tej formy opodatkowania, jeżeli prowadzą działalność w formie spółki z o.o. spółki komandytowej;
- nie posiada udziałów (akcji) w kapitale innej spółki, tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym lub w instytucji wspólnego inwestowania, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną,
- nie sporządza za okres opodatkowania ryczałtem sprawozdań finansowych zgodnie z międzynarodowymi standardami rachunkowości,
- złoży zawiadomienie o wyborze opodatkowania ryczałtem, według ustalonego wzoru, do właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca pierwszego miesiąca pierwszego roku podatkowego, w którym ma być opodatkowany ryczałtem.
Jak widać, jednym z warunków, które ustawodawca uchylił było brak uzyskiwania dochodów spółek w określonej wyżej wartości. Górny limit dochodów spółek został uchylony. Oznacza to że niezależnie od zysku spółki, będzie
W przypadku opodatkowania ryczałtem niespełnienia któregoś z warunków spowoduje brak możliwości opodatkowania w ramach tej formy opodatkowania.
Zawiadomienie o wyborze estońskiego cit do właściwego naczelnika urzędu skarbowego
Zasadą jest, że zawiadomienie ZAW-RD składa się do właściwego urzędu skarbowego dla siedziby spółki. Jednak w przypadku spółek, których przychody przekraczają 3 miliony euro lub 50 milionów euro właściwy staje się tak zwany wyspecjalizowany urząd skarbowy. W przypadku wygenerowania przychodów o równowartości 3 milionów euro właściwy jest wyspecjalizowany jeden z 19 urzędów skarbowych, natomiast w przypadku podatników, których przychody przekraczają 50 milionów euro, właściwy jest Pierwszy Mazowiecki Urząd Skarbowy w Warszawie.
Ryczałt od dochodów spółek – okres opodatkowania ryczałtem
Ważną kwestią w przypadku wyboru estońskiego cit jest czas na jaki spółka wybiera tę formę opodatkowania. Zasadniczo czas, w którym spółki będą opodatkowane ryczałtem od dochodów spółek wynosi 4 lata. Oczywiście mogą wystąpić zdarzenia, które spowodują utratę prawa do estońskiego cit. Jednak po upływie 4 letniego opodatkowania estońskim cit, jeżeli spółka nie złoży zawiadomienia o wyjściu z tego reżimu, automatycznie nastąpi przedłużenie o kolejne 4 lata. Wówczas przez okres kolejnych 4 lat właściwy dla spółki będzie opodatkowanie w ramach estońskiego cit.
Czy w spółce niebędącej osobą prawną istnieje możliwość wyboru estońskiego cit?
W ramach estońskiego cit mogą funkcjonować określonej rodzaje spółek. Estoński cit mogą wybrać: spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjne, proste spółki akcyjne, spółki komandytowe, spółki komandytowo akcyjne. Oznacza to, że nie tylko spółki kapitałowe mogą wybrać tę formę, lecz również np. spółki komandytowe, które są spółkami osobowymi. Co ważne, spółki jawne, które staną się podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych nie będą mogły wybrać estońskiego cit.
Stawki podatku dochodowego w estońskim cit
W przypadku klasycznego cit, podatek dochodowy od osób prawnych u małych podatników wyniesie 9%, natomiast u „dużych” 19%, właściwa stawka zależy od statusu spółki. Natomiast wypłaty zysku spółki, opodatkowane są podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Podatek od dywidendy wynosi 19%. Efektywna stawka podatku wynosi zatem u małego podatnika 26,29%, natomiast w przypadku spółki niebędącej małym podatnikiem 34,39%. W przypadku estońskiego CIT stawki podatku wynoszą 10% lub 20% podatku CIT. Natomiast podatek od dywidendy również wynosi 19% PIT, jednak istnieje mechanizm łagodzący. Dlatego w okresie opodatkowania ryczałtem efektywna stawka podatku biorąc pod uwagę podatek CIT oraz podatek od dywidendy wynosi 20% u małego podatnika oraz 25% u dużego podatnika.
Warto wspomnieć również o dwóch kategoriach wydatków, które powodują opodatkowanie „na bieżąco”. Ustawodawca wymienia ukryte zyski a także koszty z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą, które powodują, że faktycznie płacone podatki będą wyższe.
Ze względu na niższe względem klasycznego cit stawki podatki wybór estońskiego cit może spowodować obniżenie obciążeń podatkowych. Ten model opodatkowania korzystny jest w szczególności w przypadku reinwestowania środków w spółkę. Dlatego w przypadku spółki opodatkowanej estońskim cit warto rozważyć inwestycje w spółce.
Wyłączenia o charakterze podmiotowym
Z estońskiego cit nie mogą skorzystać:
- przedsiębiorstwa finansowe,
- instytucje pożyczkowe,
- podatników osiągających dochody z działalności prowadzonej w specjalnej strefie ekonomicznej lub na podstawie decyzji o wsparciu,
- podatników, który został postawiony w stan upadłości lub likwidacji;
- podatników, którzy zostali utworzeni w wyniku restrukturyzacji:
- w wyniku połączenia lub podziału albo
- przez osoby prawne, osoby fizyczne albo jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej wnoszące, tytułem wkładów niepieniężnych na poczet kapitału podatnika, składniki majątku uzyskane przez te osoby albo jednostki w wyniku likwidacji innych podatników, jeżeli te osoby albo jednostki posiadały udziały (akcje) tych innych likwidowanych podatników, albo
- przez osoby prawne, osoby fizyczne albo jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, jeżeli w roku podatkowym, w którym podatnik został utworzony, lub w roku podatkowym bezpośrednio po nim następującym, wniesiono na poczet kapitału uprzednio prowadzone przedsiębiorstwo, zorganizowana część przedsiębiorstwa (ZCP) albo składniki majątku tego przedsiębiorstwa o wartości przekraczającej łącznie równowartość w złotych kwoty 10.000 euro,
- wyłączenie dotyczy roku podatkowego rozpoczęcia działalności, a także w roku następnym, który następuje bezpośrednio po roku utworzenia, jednak nie krócej jednak niż przez okres 24 miesięce od dnia utworzenia;
- podatników, którzy:
- zostali podzieleni przez wydzielenie albo wyodrębnienie albo
- wnieśli tytułem wkładu do innego podmiotu, w tym na poczet kapitału:
- uprzednio prowadzone przez siebie przedsiębiorstwo, zorganizowaną część przedsiębiorstwa albo składniki majątku tego przedsiębiorstwa, jeżeli ich wartość przekracza łącznie równowartość w złotych kwoty 10.000 euro,
- składniki majątku uzyskane przez tego podatnika w wyniku likwidacji innych podatników, jeżeli ten podatnik posiadał udziały (akcje) likwidowanych podatników
- w tej sytuacji, podobnie jak wyżej wyłączenie dotyczy roku podatkowego rozpoczęcia działalności, a także w roku następnego, który następuje bezpośrednio po roku utworzenia, jednak nie krócej niż przez okres 24 miesiące od dnia utworzenia.
Podsumowanie
Nie wszystkie podmioty będą mogły wybrać estoński cit, ze względu na relatywnie dużą ilość warunków, które zostały wprowadzone w przez ustawodawcę. Szczególnie w przypadku małych podatników, czyli firm które albo nie zatrudniają żadnego pracownika lub zatrudnienie jest na niewystarczającym poziomie, wybór estońskiego cit będzie wyłączony, niezależnie od tego czy pozostałe warunki będą spełnione. Warto wspomnieć o przewidzianej w przepisach preferencji polegającej na stopniowym zwiększeniu zatrudnienia przez małych podatników. Zatrudnienie w pierwszym roku może wynosić 0 pracowników, w drugim roku 1 pracownik, w trzecim roku 2 pracowników, a w czwartym roku 3 pracowników. Jednak zmiany, mające na celu zliberalizowanie warunków jakie spółki muszą spełniać, aby wejść w reżim estońskiego cit należy ocenić pozytywnie. Jeżeli jednak spółka nie będzie miała problemu z zatrudnieniem i spełnia pozostałe warunki, wówczas estoński cit jest bardzo atrakcyjna formą prowadzenia działalności, ze względu dwie kluczowe przewagi nad klasycznym cit, tj. odroczenie momentu zapłaty podatku (a w przypadku reinwestycji środków w zasadzie brak podatku) oraz obniżenie stawek podatku dochodowego od osób prawnych.