Pytanie, które doradcy podatkowi lub księgowe słyszą bardzo często, a na które nie ma prostej i jasnej odpowiedzi — jaką formę opodatkowania wybrać i kiedy ryczałt się opłaca? Oczywiście nie ma na to pytanie jednoznacznej odpowiedzi, natomiast spróbujemy dokonać dziś analizy tego zagadnienia.
Czym jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych?
Na samym początku omówmy sam ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jako jedna z opcji wyboru formy opodatkowania. Ryczałt charakteryzuje się tym, że podatek dochodowy płacimy od przychodu, a nie od dochodu więc nie ma sensu uwzględniania kosztów uzyskania przychodu. Ryczałt to również niskie koszty prowadzenia działalności ze względu na uproszczoną księgowość, a także spory wybór jeśli chodzi o stawki podatkowe.
Podatek dochodowy od przychodów ewidencjonowanych
Jak już wspomniałem wyżej, jeśli wybraliśmy formę opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, to podatek dochodowy płacimy od przychodu. Jeśli ponosimy jakieś koszty prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, to nie wpływają one na wysokość podatku dochodowego, który będziemy musieli zapłacić do fiskusa. Wybranie takiej formy opodatkowania będzie się oczywiście opłacać częściej jeśli mamy zdecydowanie mniej kosztów uzyskania przychodu.
Sam podatek, który musimy zapłacić, jest oczywiście uzależniony od samego przychodu, ale również od tego co robimy, ponieważ od charakteru naszej działalności zależy wysokość podatku dochodowego.
Brak kosztów uzyskania przychodu
Na ryczałcie podatek płacimy od przychodu, zatem nie ma znaczenia odliczanie kosztów uzyskania przychodu. Oczywiście każda firma jakieś koszty prowadzenia działalności ponosi, natomiast na ryczałcie nie mają one wpływu na wysokość podatku dochodowego. Zupełnie inaczej wygląda sytuacja w przypadku podatku VAT. Jeśli rozliczamy się w oparciu o ryczałt od przychodów ewidencjonowanych i jesteśmy płatnikiem podatku VAT to koszty uzyskania przychodu, które ponosimy, możemy rozliczyć właśnie w zakresie podatku VAT. Przykład:
Przychód przedsiębiorstwa: 10.000 zł netto
Przychód VAT: 2.300 zł
Zakup komputera: 5.000 zł netto — ten wydatek nie ma wpływu na wysokość podatku dochodowego
Zakup komputera VAT: 1.150 zł — możemy odliczyć od przychodu VAT: 2.300 zł – 1.150 zł = 1.150 zł
Jakie są stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych?
W przypadku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych stawka ryczałtu zależy od rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej. Jeśli chodzi o rok 2023, to wyszczególnić możemy:
17% przychodów osiąganych w zakresie wolnych zawodów;
15% przychodów ze świadczenia usług:
- reprodukcji komputerowych nośników informacji (PKWiU 18.20.30.0),
- pośrednictwa w sprzedaży motocykli oraz części i akcesoriów do nich (PKWiU 45.40.40.0),
- pośrednictwa w sprzedaży hurtowej (PKWiU grupa 46.1),
- magazynowania i przechowywania cieczy i gazów (PKWiU 52.10.12.0), magazynowania i przechowywania towarów w strefach wolnocłowych (PKWiU ex 52.10.19.0), parkingowych (PKWiU 52.21.24.0), obsługi centrali wzywania radiotaxi (PKWiU ex 52.21.29.0), pilotowania na wodach morskich i przybrzeżnych (PKWiU ex 52.22.13.0), pilotowania na wodach śródlądowych (PKWiU ex 52.22.14.0),
- związanych ze sprzedażą miejsca reklamowego w wykazach i listach (np. adresowych, telefonicznych) (PKWiU 58.12.40.0),
- związanych z nadawaniem programów ogólnodostępnych i abonamentowych (PKWiU dział 60),
- przetwarzania danych (PKWiU ex 63.11.1), przesyłania strumieni wideo przez Internet (PKWiU 59.11.25.0), przesyłania strumieni audio przez Internet (PKWiU 59.20.36.0), agencji informacyjnych (PKWiU 63.91.1) oraz pozostałych w zakresie informacji, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 63.99),
- finansowych i ubezpieczeniowych (PKWiU sekcja K), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów,
- związanych z obsługą nieruchomości, świadczonych na zlecenie (PKWiU 68.3),
- prawnych, rachunkowo-księgowych i doradztwa podatkowego (PKWiU dział 69), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów,
- firm centralnych (head office); usług doradztwa związanych z zarządzaniem (PKWiU ex dział 70), z wyjątkiem usług doradztwa związanych z zarządzaniem rynkiem rybnym (PKWiU 70.22.16.), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów,
- reklamowych; usług badania rynku i opinii publicznej (PKWiU dział 73),
- fotograficznych (PKWiU 74.2),
- tłumaczeń pisemnych i ustnych (PKWiU 74.3), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów,
- związanych z zatrudnieniem (PKWiU dział 78),
- obsługi nieruchomości wykonywanych na zlecenie, polegających m.in. na utrzymaniu porządku w budynkach, kontroli systemów ogrzewania, wentylacji, klimatyzacji, wykonywaniu drobnych napraw (PKWiU 81.10.10.0), dezynfekcji i tępienia szkodników (PKWiU 81.29.11.0), związanych ze wspomaganiem prowadzenia działalności gospodarczej, gdzie indziej niesklasyfikowane (PKWiU 82.9), centrów telefonicznych (call center) (PKWiU 82.20.10.0), powielania (PKWiU 82.19.11.0), związanych z organizowaniem kongresów, targów i wystaw (PKWiU 82.30),
- w zakresie pomocy społecznej bez zakwaterowania (PKWiU ex dział 88), z wyłączeniem usług pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie odwiedzania i pomocy domowej świadczonych osobom niepełnosprawnym (PKWiU 88.10.14), usług pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie opieki dziennej świadczonych osobom dorosłym niepełnosprawnym (PKWiU 88.10.15), usług pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie opieki dziennej nad dziećmi, z wyłączeniem opieki nad dziećmi niepełnosprawnymi (PKWiU 88.91.11), usług pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie opieki dziennej nad dziećmi i młodzieżą niepełnosprawną (PKWiU 88.91.12), usług pomocy społecznej bez zakwaterowania świadczonych przez opiekunki do dzieci (PKWiU 88.91.13), pozostałych usług pomocy społecznej bez zakwaterowania, gdzie indziej niesklasyfikowane (PKWiU 88.99.19),
- kulturalnych i rozrywkowych (PKWiU dział 90),
- związanych ze sportem, rozrywką i rekreacją (PKWiU dział 93)
14% przychodów ze świadczenia usług:
a) w zakresie opieki zdrowotnej (PKWiU dział 86),
b) architektonicznych i inżynierskich; usług badań i analiz technicznych (PKWiU dział 71),
c) w zakresie specjalistycznego projektowania (PKWiU 74.1);
12% przychodów ze świadczenia usług:
a) związanych z wydawaniem:
– pakietów gier komputerowych (PKWiU ex 58.21.10.0), z wyłączeniem publikowania gier komputerowych w trybie online,
– pakietów oprogramowania systemowego (PKWiU 58.29.1),
– pakietów oprogramowania użytkowego (PKWiU 58.29.2),
– oprogramowania komputerowego pobieranego z Internetu (PKWiU ex 58.29.3), z wyłączeniem pobierania oprogramowania w trybie online,
b) związanych z doradztwem w zakresie sprzętu komputerowego (PKWiU 62.02.10.0), związanych z oprogramowaniem (PKWiU ex 62.01.1), objętych grupowaniem „Oryginały oprogramowania komputerowego” (PKWiU 62.01.2), związanych z doradztwem w zakresie oprogramowania (PKWiU ex 62.02), w zakresie instalowania oprogramowania (PKWiU ex 62.09.20.0), związanych z zarządzaniem siecią i systemami informatycznymi (PKWiU 62.03.1);
10% przychodów ze świadczenia usług w zakresie kupna i sprzedaży nieruchomości na własny rachunek
8,5% przychodów do kwoty 100 000 zł oraz 12,5% przychodów od nadwyżki ponad kwotę 100 000 zł z tytułu:
a) przychodów, o których mowa w art. 6 ust. 1a (tzw. najem prywatny),
b) przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym,
c) świadczenia usług związanych z zakwaterowaniem (PKWiU dział 55),
d) świadczenia usług wynajmu i obsługi nieruchomości własnych lub dzierżawionych (PKWiU 68.20.1),
e) wykonywania usług w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych (PKWiU dział 72),
f) wynajmu i dzierżawy:
– samochodów osobowych i furgonetek, bez kierowcy (PKWiU 77.11.10.0),
– pozostałych pojazdów samochodowych (z wyłączeniem motocykli), bez kierowcy (PKWiU 77.12.1),
– środków transportu wodnego bez załogi (PKWiU 77.34.10.0),
– środków transportu lotniczego bez załogi (PKWiU 77.35.10.0),
– pojazdów szynowych (bez obsługi) (PKWiU 77.39.11.0),
– kontenerów (PKWiU 77.39.12.0),
– motocykli, przyczep kempingowych i samochodów z częścią mieszkalną, bez kierowcy (PKWiU 77.39.13.0),
– własności intelektualnej i podobnych produktów z wyłączeniem prac chronionych prawem autorskim (PKWiU 77.40),
g) świadczenia usług pomocy społecznej z zakwaterowaniem (PKWiU dział 87);
8,5%:
a) przychodów z działalności usługowej, w tym przychodów z działalności gastronomicznej w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, z zastrzeżeniem pkt 1–4 oraz 6–8,
b) przychodów ze świadczenia usług związanych ze zwalczaniem pożarów i zapobieganiem pożarom (PKWiU 84.25.11.0),
c) przychodów ze świadczenia usług w zakresie edukacji (PKWiU dział 85),
d) przychodów ze świadczenia usług związanych z działalnością bibliotek, archiwów, muzeów oraz pozostałych usług w zakresie kultury (PKWiU dział 91),
e) przychodów z działalności polegającej na wytwarzaniu przedmiotów (wyrobów) z materiału powierzonego przez zamawiającego,
f) prowizji uzyskanej przez komisanta ze sprzedaży na podstawie umowy komisu,
g) prowizji uzyskanej przez kolportera prasy na podstawie umowy o kolportaż prasy,
h) przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 12 ustawy o podatku dochodowym;
5,5%:
a) przychodów z działalności wytwórczej, robót budowlanych lub w zakresie przewozów ładunków taborem samochodowym o ładowności powyżej 2 ton,
b) prowizji uzyskanej z działalności handlowej w zakresie sprzedaży jednorazowych biletów komunikacji miejskiej, znaczków do biletów miesięcznych, znaczków pocztowych, żetonów i kart magnetycznych do automatów,
c) przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 14 ustawy o podatku dochodowym;
3,0% przychodów:
a) z działalności gastronomicznej, z wyjątkiem przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%,
b) z działalności usługowej w zakresie handlu, z zastrzeżeniem pkt 2 i 3,
c) ze świadczenia usług związanych z produkcją zwierzęcą (PKWiU 01.62.10.0),
d) z działalności rybaków morskich i zalewowych w zakresie sprzedaży ryb i innych surowców pochodzących z własnych połowów, z wyjątkiem sprzedaży konserw oraz prezerw z ryb i innych surowców z połowów,
e) o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 2, 5–10 i 19–22 ustawy o podatku dochodowym,
f) z odpłatnego zbycia ruchomych składników majątku wykorzystywanych w pozarolniczej działalności gospodarczej, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z tej działalności gospodarczej, a pomiędzy pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składnik majątku został wycofany z działalności, i dniem jego zbycia nie upłynęło sześć lat, będących:
– środkami trwałymi podlegającymi ujęciu w wykazie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
– składnikami majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1 ustawy o podatku dochodowym, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa, ustalona zgodnie z art. 22g ustawy o podatku dochodowym, nie przekracza 1500 zł,
– składnikami majątku, które ze względu na przewidywany okres używania równy rokowi lub krótszy niż rok nie zostały zaliczone do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych,
g) z odpłatnego zbycia ruchomych składników majątku przedsiębiorstwa w spadku;
2% przychodów, o których mowa w art. 6 ust. 1d.
Składka zdrowotna w zryczałtowanym podatku dochodowym
Od czasu wprowadzenia Polskiego Ładu mamy zupełnie nowe zasady jeśli chodzi o składkę zdrowotną:
- podatek liniowy to dodatkowe 4,9% od dochodu,
- rozliczenie na zasadach ogólnych to dodatkowe 9% od dochodu,
- ryczałt od przychodów ewidencjonowanych — to 3 różne poziomy składki zdrowotnej.
Od 2022 roku wyliczenie składki zdrowotnej u ryczałtowca zależy od osiągniętego przychodu, a składka na ubezpieczenie zdrowotne dla ryczałtowców wynosi 9% podstawy jej wymiaru. Opiera się ona na trzech stawkach:
- 60% przeciętnego wynagrodzenia przy rocznych przychodach nieprzekraczających 60 000,00 zł;
- 100% przeciętnego wynagrodzenia przy rocznych przychodach w przedziale od 60 000,00 zł do 300 000,00 zł;
- 180% przeciętnego wynagrodzenia przy rocznych przychodach przekraczających 300 000,00 zł.
Do ustalenia, w której stawce znajduje się przedsiębiorca, przyjmuje się przychody pomniejszone o składki społeczne, jeżeli nie zostały one zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub odliczone od dochodu na podstawie ustawy o PIT.
Finalnie zatem wysokość składki zdrowotnej kształtuje się następująco:
W przypadku składki zdrowotnej dla ryczałtowców, aby poznać ostateczną wartość składki, musi być znana wartość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.
20 stycznia 2023 roku GUS ogłosił, że przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku, w czwartym kwartale 2022 r. wyniosło 6 965,94 zł.
Wybór formy opodatkowania w pozarolniczej działalności gospodarczej
Każdy przedsiębiorca, który prowadzi działalność gospodarczą, musi wybrać formę opodatkowania na dany rok. Jest to o tyle ważna kwestia, że wpływa bezpośrednio na wysokość płaconych podatków. Jeśli wybierzesz rozliczenie na zasadach ogólnych, a Twój dochód będzie wyższy niż 120.000 zł, to niestety przekroczysz próg podatkowy i będziesz zobowiązany do zapłaty 32% podatku zamiast 12%.
Prowadząc jednoosobową działalność gospodarczą, masz do wyboru zasady ogólne, podatek liniowy i ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.
Rozliczenie na zasadach ogólnych
Rozliczenie na zasadach ogólnych wiąże się z dwoma stawkami podatku:
- 12% – do 120.000 zł dochodu
- 32% – podatek od nadwyżki ponad 120.000 zł
Mamy do tego oczywiście jeszcze:
- 9% składki zdrowotnej od dochodu,
- 4% daniny solidarnościowej,
- pełne składki na ZUS,
- 30.000 kwoty wolnej od podatku,
- możliwość rozliczania się z małżonkiem.
Podatek liniowy
Podatek liniowy to stała stawka podatku niezależnie od osiągniętych przychodów i dochodów. Wynosi ona 19%, natomiast doliczyć do tego trzeba:
- 4,9% składki zdrowotnej,
- 4% daniny solidarnościowej,
- pełne składki na ZUS,
- brak możliwości wspólnego rozliczenia,
- brak kwoty wolnej.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Jak wspomniałem wyżej ryczałt od przychodów ewidencjonowanych to różne stawki podatku, a także 3 progi składki zdrowotnej. Będzie to zazwyczaj korzystna forma opodatkowania dla przedsiębiorców, którzy:
- mają mało lub niskie koszty uzyskania przychodu,
- fakturują własną spółkę z o.o.,
- współpracują w ramach współpracy B2B z jednym kontrahentem.
Wybór formy opodatkowania warto poprzedzić dokładną analizą i kalkulacją, aby dokonać świadomego i korzystnego wyboru.
Porównanie form opodatkowania możesz sprawdzić, oglądając mój film na YouTube:
Wybór formy opodatkowania na 2024 rok
Kiedy można zmienić formę opodatkowania?
Na rozliczanie ryczałtowe przedsiębiorca może zdecydować się od razu przy zakładaniu działalności lub w trakcie prowadzenia firmy. W tym drugim przypadku przejście na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych należy zgłosić do 20. dnia miesiąca, który następuje po miesiącu, w którym przedsiębiorca osiągnął pierwszy przychód z tytułu działalności w roku podatkowym bądź do końca roku podatkowego, jeśli pierwszy przychód został osiągnięty w grudniu bieżącego roku podatkowego.
Najczęściej będzie to zatem termin do 20 lutego, ponieważ pierwszy przychód osiągany jest w danym roku w styczniu.
Kto nie może korzystać z rozliczenia w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych?
Ryczałt jest bardzo korzystną formą opodatkowania w wielu przypadkach, natomiast nie każdy przedsiębiorca może skorzystać z tej formy opodatkowania:
- kryterium przychodowe — Jeśli w poprzednim roku przedsiębiorca uzyskał równowartość co najmniej 2 000 000 euro, (limit dla 2022 roku – 9 188 200 zł, limit dla 2023 roku – 9 654 000 zł) to niestety nie będzie mógł wybrać tej formy opodatkowania,
- kryterium ze względu na rodzaj prowadzonej działalności – Zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt. 3 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne opodatkowaniu ryczałtem nie podlegają przedsiębiorcy osiągający (w całości lub części) przychody z:
- prowadzenia apteki
- działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych
- działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych
- kryterium ze względu na świadczeie usług na rzecz byłego pracodawcy – Zgodnie z przepisami z podatku liniowego i ryczałtu nie może skorzystać przedsiębiorca, który prowadzi działalność gospodarczą na rzecz swojego byłego lub obecnego pracodawcy, u którego był zatrudniony w oparciu o umowę o pracę (nie dotyczy to natomiast umów zlecenie i umów o dzieło).
Minusy ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych
Ryczałt to wiele plusów – przede wszystkim w wielu przypadkach będziemy mogli korzystać z niskiej stawki ryczałtu, mamy uproszczoną księgowość, a także składka zdrowotna nie jest uzależniona od dochodu.
Natomiast ryczałt od przychodów ewidencjonowanych ma również wady. Wymienić można na pewno:
- brak możliwości odliczania kosztów,
- brak możliwości wspólnego rozliczenia z małżonkiem,
- brak możliwości skorzystania z ulgi na dzieci w zeznaniu PIT-28,
- brak możliwości rezygnacji z ryczałtu w trakcie roku,
- brak możliwości rozliczania kosztów uzyskania przychodów.
Najwięcej trudności sprawia oczywiście sama stawka ryczałtu (jaką wybrać i jaką powinniśmy płacić), a także poziom kosztów – na ile ryczałt będzie dla Ciebie opłacalny.
Ryczałt czy opodatkowanie w formie spółki?
To pytanie to może być materiał na kolejny artykuł. Jest tu na tyle dużo zmiennych, że bardzo trudno będzie odpowiedzieć jednoznacznie na to pytanie. Szczególnie, że sytuacja każdego przedsiębiorcy jest inna.
Ryczałt ewidencjonowany to przede wszystkim brak kosztów, a w spółce mamy możliwość je rozliczyć.
Ryczałt ewidencjonowany to uproszczona forma opodatkowania i uproszczona księgowość, a spółka to najczęściej pełna księgowość.
Ryczałt to wreszcie obowiązkowy ZUS czego w chociażby w spółce z o.o. nie uświadczymy.
W przypadku gdy zastanawiasz się nad formą prawną i formą opodatkowania to zachęcamy do zamówienia bezpłatnej konsultacji abyśmy mogli przyjrzeć się Twojej sytuacji, a w konsekwencji abyśmy mogli doradzić odpowiednie rozwiązanie.
Księgowość, a ryczałt
Przedsiębiorcy, którzy wybrali ryczałt od przychodów ewidencjonowanych zobowiązani są do prowadzenia ewidencji przychodów.
Ewidencja przychodów powinna być prowadzona rzetelnie oraz w sposób niewadliwy. Poprzez prowadzenie „niewadliwe” ustawodawca ma na myśli, że ewidencja powinna być prowadzona zgodnie z przepisami:
- ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz
- rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia ewidencji przychodów i wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.
Natomiast prowadzenie ewidencji przychodów „rzetelnie” oznacza, że dokonywane zapisy w ewidencji odzwierciedlają stan rzeczywisty.
Ewidencję ryczałtu możemy prowadzić zarówno w formie papierowej jak i w formie elektronicznej.
Podsumowanie
Zakładając działalność gospodarczą lub wybierając formę opodatkowania na konkretny rok warto wziąć pod uwagę ryczałt. Jest to bardzo prosta i korzystna forma opodatkowania natomiast też nie dla każdego. Warto skorzystać z doradztwa i policzyć, która forma prawna i forma opodatkowania będzie dla Ciebie najkorzystniejsza.
UMÓW SIĘ NA KONSULTACJĘ
