W ramach prowadzonej działalności gospodarczej czasami może się pojawić problem jeśli chodzi o płynność finansową. Wynikać może ona z kilku przyczyn — zbyt wysokich podatków, długich terminów płatności, lub nieopłaconych faktur. Problem z płynnością finansową może wpłynąć na regulowanie naszych comiesięcznych zobowiązań kredytowych, podatkowych lub składek na ZUS. Wielu przedsiębiorców zaciąga kolejne kredyty na spłatę rat kredytowych, co może doprowadzić nawet do upadłości przedsiębiorstwa. Rozwiązaniem tego problemu może być restrukturyzacja zadłużenia.
Na czym polega restrukturyzacja kredytu?
Restrukturyzacja kredytu ma na celu umożliwienie spłaty zobowiązania przez przedsiębiorcę. Przez restrukturyzację kredytu rozumiemy podjęcie takich działań, które mogą spowodować wydłużenie okresu kredytowania, zmniejszenie raty kredytu, umorzenie części odsetek lub kapitału. Sposobów restrukturyzacji kredytu jest wiele — część z nich nie będzie wiązała się z formalnościami i sądem, a niektóre są bardzo daleko idące, ponieważ zakładają oddanie zarządzania przedsiębiorstwem profesjonalistom.
W dzisiejszym artykule zastanowimy się nad sposobami restrukturyzacji kredytu.
Sposoby restrukturyzacji kredytu
Większość zobowiązań kredytowych możemy próbować restrukturyzować. Może to być restrukturyzacja kredytu gotówkowego, restrukturyzacja kredytu hipotecznego, kredytu inwestycyjnego. Natomiast jest kilka sposobów, które mogą przynieść zupełnie inne efekty i skutki.
Podziału działań restrukturyzacyjnych można dokonać na restrukturyzację kredytu miękką i sądową.
Restrukturyzacja miękka (pozasądowa)
Restrukturyzację zadłużenia może przeprowadzić każdy przedsiębiorca. Restrukturyzacja kredytu w tej formie ma na celu pomoc przedsiębiorcy w spłacie kapitału kredytu, a także ewentualnych zaległych odsetek.
W ramach restrukturyzacji kredytu możemy wydłużyć okres spłaty kredytu, możemy wnioskować o przewalutowanie kredytu, może to być zamiana kredytu odnawialnego na kredyt spłacany w ratach, możemy skorzystać z wakacji kredytowych, może to być wreszcie ustanowienie zabezpieczenia zobowiązania hipoteką, co może wpłynąć na wysokość rat i oprocentowanie samego kredytu.
Restrukturyzacja miękka to przede wszystkim dialog dłużnika (przedsiębiorcy — kredytobiorcy) z wierzycielem (bankiem). Wspólne ustalenia mają pomóc w spłacie zadłużenia i mają na celu ułożenie takich warunków spłaty zobowiązania, aby było ono faktycznie wykonalne dla dłużnika.
Restrukturyzacja sądowa
Tego typu restrukturyzacja kredytu może być dobrym rozwiązaniem w sytuacji gdy nasze kłopoty finansowe są już naprawdę spore i dialog z wierzycielami powinien być przeniesiony na profesjonalistów. Wszystko zależy od tego jak duże są nasze zobowiązania finansowe, czy mamy zdolność kredytową, ile zobowiązań faktycznie mamy i czy sami wierzyciele chcą z nami rozmawiać. Jeśli wierzyciele nie zgadzają się na nasze propozycje ramach restrukturyzacji zadłużenia poza sądem, to naturalnym krokiem będzie restrukturyzacja sądowa.
Restrukturyzacja miękka
Restrukturyzację kredytów pozasądowo przeprowadzamy na kilka sposobów. Punktem wyjścia powinna być zawsze dokładna analiza, na czym nam zależy najbardziej i jaki skutek restrukturyzacji kredytu spowoduje, że nasza sytuacja finansowa się poprawi.
Wniosek o restrukturyzację kredytu
Restrukturyzację kredytu rozpoczynamy zawsze od wniosku o restrukturyzację. Aby złożyć wniosek w zakresie naszej umowy kredytu, możemy skorzystać z gotowych wzorów, które udostępnia nasz bank lub taki wniosek kredytobiorcy napisać możemy samodzielnie.
Najważniejsze jest, abyśmy w tym wniosku o restrukturyzację kredytu zawarli nasze propozycje, które faktycznie umożliwią ci spłatę kredytu gotówkowego. Może to być przede wszystki obniżenie oprocentowania, stałe zmniejszenie raty miesięcznej, wydłużenie terminu spłaty, zmianę warunków umowy kredytowej, tymczasowe obniżenie marży, czasowa karencja w spłacie zobowiązania, skorzystanie z innej preferencyjnej pożyczki (może to być kredyt restrukturyzacyjny – warunki w tej umowie kredytowej zależą od pozytywnej decyzji ze stronu banku).
Musisz oczywiśce również uzasadnić wniosek aby przekonać bank, że wydłużenie okresu spłaty lub obniżenie oprocentowania spowoduje, że będziesz w stanie terminowo regulować raty kredytowe.
Przeniesienie kredytu
W spłacie kredytu często może pomóc sama zmiana warunków spłaty zobowiązania. Możemy mieć do czynienia z taką sytuacją, w której na dzień zaciągania zobowiązania warunki były po prostu niekorzystne, np.: wysokie oprocentowanie i zawarcie nowej umowy kredytowej w innym banku (kredyt refinansujący) może spowodować dużą ulgę w spłacie rat kredytu, ponieważ sama rata będzie od razu niższa.
Głównym warunkiem przeniesienia kredytu do innego banku jest oczywiście odpowiednia zdolność kredytowa i dobra historia w Biurze Informacji Kredytowej.
Zabezpieczenia zobowiązania hipoteką
Kolejnym nieoczywistym sposobem na restrukturyzację kredytu gotówkowego może być zabezpieczenie zobowiązania hipoteką. Kredyty hipoteczne mają zdecydowanie niższe oprocentowanie w porównaniu do kredytu gotówkowego. Fakt, że zobowiązanie jest zabezpieczone nieruchomością, daje większy poziom bezpieczeństwa bankowi, dzięki czemu warunki są korzystniejsze. Samo zabezpieczenie spłaty hipoteką nie wiąże się ze zmianą kredytobiorcy.
Wydłużenie okresu kredytowania
Najczęstszą propozycją w ramach restrukturyzacji miękkiej jest wydłużenie okresu kredytowania. W przypadku gdy nasz kredyt zaciągnęliśmy np.: na 3 lata to wydłużenie okresu kredytowania do lat 6 zdecydowanie obniży ratę tego kredytu gotówkowego. Oczywiście jest spory minus — zapłacimy dużo więcej odsetek czyli wzrośnie całkowity koszt kredytu, natomiast to może być rozwiązanie na określony czas, a następnie możemy ponownie skrócić okres spłaty kredytu jeśli nas na to stać i nie zabraknie nam zdolności kredytowej.
Restrukturyzacja sądowa
Spłatę zadłużenia możemy również zrestrukturyzować sposobami bardziej sformalizowanymi, a przede wszystkim skuteczniejszymi. Zawarcie umowy restrukturyzacyjnej szczególnie istotne okazało się w okresie pandemii kiedy wiele firm po prostu nie mogło prowadzić działalności gospodarczej, co bezpośrednio przełożyło się na obniżenie dochodów i przychodów.
Dla wielu przedsiębiorców ratunkiem była tzw. restrukturyzacja covidowa, czyli postępowanie o zatwierdzenie układu.
Postępowanie o zatwierdzenie układu
W dniu 24.06.2020 r. – w okresie pandemii spowodowanej przez wirus SARS-CoV-2, aby spróbować stworzyć „parasol ochronny” nad przedsiębiorcami w trudnej sytuacji finansowej, weszły w życie przepisy wprowadzające uproszczone postępowanie układowe. Ważną cechą tego postępowania jest, że w przeważającej części (a w całości na początkowym etapie) ma charakter pozasądowy i prowadzone jest w uproszczonym trybie.
Etapy w procesie restrukturyzacji:
- zawarcie umowy z doradcą restrukturyzacyjnym, który będzie realizował funkcję nadzorcy układu,
- przygotowanie propozycji układowych – propozycje umorzenia części zadłużenia,
- zawarcie układu w wyniku samodzielnego zbierania głosów wierzycieli przez nadzorcę układu bez udziału sądu,
- wniosek do sądu o zatwierdzenie układu.
4 główne korzyści:
- Ochrona majątku właściciela firmy,
- Zmniejszenie zobowiązań nawet o 50%,
- Zatrzymanie egzekucji komorniczych i postępowań sądowych oraz zakaz wszczynania nowych,
- Utrzymanie kluczowych umów.
Przedsiębiorca, który popadł w trudną sytuację finansową, przez co najmniej 4 miesiące (od dnia obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego) zyskuje pełną ochronę przed wierzycielami, jak też swoimi kontrahentami, którzy chcieliby wypowiedzieć mu umowę.
Przeprowadzona restrukturyzacja daje czas na to, aby odzyskać płynność finansową i uniknąć ogłoszenia upadłości.
Z racji tego, że pandemia się zakończyła, to uproszczone postępowanie układowe weszło na stałe do naszego porządku prawnego pod nazwą Postępowanie o zatwierdzenie układu.
Przyspieszone postępowanie układowe
W tym postępowaniu nie mamy możliwości samodzielnego wyboru nadzorcy układu i zbierania głosów od wierzycieli. W tym postępowaniu to sąd wyznacza niezależnego nadzorcę sądowego, który kontroluje czynności dłużnika.
Z postępowania tego możemy skorzystać jeśli suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem nie przekracza 15 proc. ogólnej sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem.
Celem postępowania jest uniknięcie postępowania upadłościowego i ustalenie planu wykonywania zobowiązań.
Postępowanie układowe
Postępowanie to jest skierowane do dłużników, którzy nie spełniają kryteriów pozwalających na wdrożenie postępowania o zatwierdzenie układu oraz przyspieszonego postępowania układowego. W praktyce będzie to miało miejsce, w przypadku gdy suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem przekroczy 15 proc. ogólnej sumy takich wierzytelności.
Postępowanie to trwa kilka miesięcy dłużej aniżeli postępowanie o zatwierdzenie układu lub przyspieszone postępowanie układowe.
Postępowanie sanacyjne
Sanacja, czyli uzdrowienie. Celem tego postępowania jest nie tylko zmniejszenie zadłużenia w firmie, ale również właśnie uzdrowienie sytuacji gospodarczej poprzez przeprowadzenie odpowiednich działań sanacyjnych na podstawie planu restrukturyzacyjnego.
W tym postępowaniu dłużnik traci zarząd nad swoją firmą, a działaniami sanacyjnymi są takie czynności, które będą Cię chronić przed egzekucją, ale również przywrócą Ci zdolność do wykonywania zobowiązań. Jest to wymagający proces, w którym znacznie większą rolę odgrywają organy zewnętrzne, niezależne od dłużnika.
Postępowanie to umożliwia przeprowadzenie działań sanacyjnych, w ramach których może być konieczność na przykład zbycia zbędnego majątku w stanie wolnym od obciążeń oraz odstąpienie od niekorzystnych umów.
Postępowanie to charakteryzuje się najdalej idącym rygoryzmem oraz największym zaangażowaniem organów niezależnych od dłużnika dlatego ważne jest, aby decydować się na to postępowanie tylko po odpowiednie analizie i wsparciu profesjonalistów.
Kiedy warto zrobić restrukturyzację kredytu
Wielu przedsiębiorców nie wie, że ma możliwość skorzystania z postępowania restrukturyzacyjnego w celu poprawy sytuacji ekonomicznej dłużnika.
Restrukturyzacja może zmniejszyć Twoje zobowiązania nawet o połowę, a przede wszystkim umożliwia zawarcie układu — planu spłaty zobowiązań.
Najgorsze co możesz zrobić to poddać się i założyć, że tej sytuacji finansowej nie da się już naprawić. Restrukturyzacja ma na celu przywrócenie dłużnikowi zdolności w taki sposób, aby uniknąć ogłoszenia upadłości dłużnika. Kolosalne znaczenie ma również Twoja forma prawna — jeśli prowadzisz działalność jednoosobową, to odpowiadasz całym swoim majątkiem za zobowiązania firmowe.
Każda firma może się borykać z problemami finansowymi. Nie oznacza to porażki, a jedynie przeszkodę, którą należy pokonać.
Warto natomiast wykonać takie czynności prawne, które posłużą zmniejszeniu zobowiązań i jednoczesnej ochronie Twojego majątku — przede wszystkim prywatnego. Postępowanie restrukturyzacyjne ma zabezpieczyć interesy zarówno dłużnika, jak i wierzycieli.
Zdecydowanie lepiej jest zapobiegać aniżeli leczyć. Restrukturyzacja ma na celu uniknięcie ogłoszenia upadłości. Pytanie jednak, w którym momencie należy wprowadzać rozwiązania, dzięki którym możemy naszą firmę uratować. Możemy podjąć rękawicę już po pierwszej nieopłaconej przez nas fakturze lub na etapie postępowań egzekucyjnych.
kład jest formą zbiorowego porozumienia, które ma na celu określić formę i zasady spłaty przez dłużnika zaległych zobowiązań na rzecz wierzycieli. Najczęściej wygląda to tak, że dłużnik przygotowuje i składa wierzycielom propozycje układowe, czyli wskazuje możliwe dla niego warunki, na których może przystąpić do układu. Następnie wierzyciele mają czas, aby zapoznać się z propozycjami układu, a następnie podejmują indywidualnie decyzje czy są zainteresowani zawarciem układu w takiej formie, czy też nie.
Wisienką na torcie układu jest częściowe oddłużenie, czyli umorzenie określonej części zobowiązań, tak aby dłużnik miał realną możliwość ich spłaty. Przepisy nie wskazują żadnych ograniczeń w tym względzie. W praktyce zatem możliwe jest nawet całkowite umorzenie zobowiązań (a przynajmniej niektórych kategorii) pod warunkiem oczywiście, że spotka się to z akceptacją wierzycieli. Najczęściej jednak zobowiązania umarzane są procentowo — i to nawet często o 50%! Dodatkowo możesz zaproponować również umorzenie odsetek. Zatwierdzenie układu umożliwi Ci:
- „dogadanie się” z wierzycielami i uniknięcie postępowań egzekucyjnych,
- zmniejszenie zadłużenia — bardzo często nawet o 50%,
- umorzenie odsetek, kosztów pobocznych, dzięki czemu zadłużenie również się zmniejsza,
- otrzymasz plan spłaty zobowiązań.
Podsumowanie
Celem postępowania restrukturyzacyjnego jest uniknięcie ogłoszenia upadłości dłużnika przez umożliwienie mu restrukturyzacji w drodze zawarcia układu z wierzycielami, a w przypadku postępowania sanacyjnego – również przez przeprowadzenie działań sanacyjnych, przy zabezpieczeniu słusznych praw wierzycieli.