Jak płacić niższe podatki dzięki fundacji rodzinnej?

Projekt Podatkowy Pana Piotra

Problem podatkowy: zakaz amortyzacji nieruchomości mieszkalnych

Branża: nieruchomości

Cel: zabezpieczenie sukcesji i optymalizacja

Obecna sytuacja prawna i podatkowa

Pan Piotr zgłosił się do naszej kancelarii, ponieważ zajmuje się wynajmem nieruchomości, które kupił ze środków uzyskanych ze sprzedaży innych przedsiębiorstw. Polski Ład wprowadził zakaz amortyzacji, co spowodowało znaczny wzrost podstawy do opodatkowania, a tym samym zwiększyło sumę obciążeń podatkowych. Pan Piotr prowadził jednoosobową działalność gospodarczą na podatku liniowym. Pan Piotr jest emerytem, więc nie płaci składek społecznych, natomiast zobowiązany jest do opłacania składki zdrowotnej w wysokości 4,9% od dochodu.

Pan Piotr wynajmuje 4 nieruchomości na pokoje. Łącznie ma około 50 najemców. Przychód roczny to ok. 720.000 zł, a koszty ok. 250.000 zł.

Obecna suma obciążeń kształtuje się następująco:

Diagnoza i plan działań ma na celu przede wszystkim zmniejszenie obciążeń podatkowych biorąc pod uwagę specyfikę firmy i cele biznesowe osób zarządzających.

Planowanie prawno-podatkowe zaczynamy od przygotowania rzetelnej analizy wyjściowej, a w konsekwencji przygotowanie planu działania zwanego Planem Optymalizacyjnym.

Plan Optymalizacyjny jest to „mapa”, która pokaże nam jak ułożyć firmę prawnie i podatkowo.

Z samego planu będą wynikały wszystkie dalsze rekomendacje: jaką formę prawną powinniśmy wybrać, jak powinna być ułożona struktura podatkowa, a także jak zadbać o bezpieczeństwo podatkowe, aby nie narazić się na negatywne konsekwencje ze strony urzędu skarbowego.

Ryczałt i najem prywatny

Pierwszą rekomendacją, którą zaproponowaliśmy, była zmiana formy opodatkowania z działalności na podatku liniowym na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych lub przejście w całości na najem prywatny.

Poniżej uproszczona kalkulacja dla najmu prywatnego:

Różnica w stosunku do podatku liniowego to kwota ponad 27.000 zł na korzyść najmu prywatnego.

W toku rozmowy pojawiły się jednak dodatkowe potrzeby:

• dalsze inwestowanie nadwyżek finansowych,
• zabezpieczenie majątku firmowego i prywatnego,
• kwestie dotyczące sukcesji,
• chciałby zapewnić rodzinie środki finansowe a także ustalić zasady zarządzania majątkiem rodzinnym

Biorąc powyższe pod uwagę, zaczęliśmy analizować sens i opłacalność zarejestrowania fundacji rodzinnej.

Fundacja rodzinna

Fundacja rodzinna jest to nowy byt prawny (posiadający osobowość prawną), który ma na celu zabezpieczenia potrzeb finansowych beneficjentów fundacji rodzinnej, czyli w dużym skrócie zadbać o kwestie związane z sukcesją. Ustawa o fundacji rodzinnej weszła w życie 22.05.2023 r. Założenie fundacji rodzinnej ma spowodować, że fundator — przedsiębiorca — zadba o to, aby majątek, który zgromadził przez całe życie, nie został przez kolejne pokolenie „skonsumowany”.

Celem ustawodawcy natomiast było to, aby majątek, który Polacy gromadzą, nie był przenoszony do innych państw, w których tego typu fundacje rodzinne funkcjonują. Aby zachęcić polskich przedsiębiorców do tworzenia polskich fundacji rodzinnych i aby zachęcić tych do powrotu tych, którzy już z Polski majątek wynieśli, ustawodawca zdecydował się na bardzo korzystne przepisy zarówno prawne jak i podatkowe.

Po pierwsze: założenie fundacji rodzinnej oraz przekazanie do niej majątku nie jest opodatkowane (brak PCC i CIT w tym zakresie).

Po drugie: fundatorem fundacji rodzinnej może być każda osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych.

Po trzecie: fundacja rodzinna jest podatnikiem podatku dochodowego CIT, natomiast będzie korzystać ze zwolnienia, które spowoduje, że dopóki dopóty nie wypłacamy świadczenia dla beneficjentów fundacji, to fundacja rodzinna nie płaci podatku dochodowego. Opodatkowanie fundacji rodzinnej pojawi się dopiero w momencie wypłaty świadczeń z fundacji rodzinnej.

Po czwarte: Beneficjenci będący osobami fizycznymi, jako podatnicy PIT, są zwolnieni z podatku, jeśli należą do najbliższej rodziny.

Wyżej wskazane korzyści mogą spowodować, że w przypadku naprawdę wielu przedsiębiorców, będzie warto założyć fundację rodzinną.

Fundacja rodzinna — kalkulacja

W przypadku Pana Piotra, fundacja rodzinna może spełniać kilka funkcji.

1. Wynajem nieruchomości przez fundację rodzinną

Zgodnie z zapisami ustawy o fundacji rodzinnej to podmiot ma zakaz aktywnego prowadzenia biznesu, natomiast wynajem nieruchomości jest działalnością dozwoloną. Zgodnie z zapisami ustawy o fundacji rodzinnej to podmiot ma zakaz aktywnego prowadzenia biznesu, natomiast wynajem nieruchomości jest działalnością dozwoloną.

Uproszczona kalkulacja fundacji rodzinnej w przypadku Pana Piotra:

Różnica w porównaniu do liniówki to prawie 80.000 zł rocznie.

2. Inwestowanie nadwyżek finansowych przez fundację rodzinną

Jedną z dozwolonych działalności fundacji rodzinnej jest obrót akcjami. W przypadku, w którym Pan Piotr większość nadwyżek z biznesu chce inwestować w akcje lub w kolejne nieruchomości to ma kolosalne znaczenie.

Jeśli inwestujesz jako osoba fizyczna, to po inwestycjach w akcje czeka Cię do zapłaty podatek od zysków kapitałowych w wysokości 19%. W przypadku fundacji rodzinnej podatek wyniesie 0%. Ta oszczędność na podatku pozwoli Ci wygenerować olbrzymią dźwignię w zakresie zwiększenia majątku fundacji rodzinnej, a tym samym rodziny.

Uproszczona kalkulacja nadwyżek finansowych realizowanych przez fundację rodzinną:

W przypadku reinwestycji nadwyżek z liniówki uproszczona kalkulacja wygląda mniej korzystnie:

Różnica na korzyść fundacji to prawie 100.000 zł rocznie. W przypadku kalkulacji długoterminowej te różnice potrafią działać na wyobraźnię.

Jak wykorzystywać fundację rodzinną?

Fundacja rodzinna nie jest instrumentem do prowadzenia działalności gospodarczej. Wyjątkowo będzie mogła prowadzić działalność polegającą na obrocie majątkiem, w tym udziałami w spółkach, najmie, udzielaniu pożyczek spółkom, w których posiada udziały, lub beneficjentom, obrocie obcą walutą w celu dokonywania płatności związanych z działalnością fundacji rodzinnej oraz określoną działalność w związku z prowadzonym gospodarstwem rolnym. Cytując objaśnienie do projektu ustawy: „Działa ona jak skarbiec rodzinny. Ma zapewnić rodzinie środki finansowe, a przy tym realizować wizję fundatora i dbać o wartości przyjęte przez niego w biznesie. Fundacja rodzinna jest więc środkiem do celu – funkcjonowania przedsiębiorstwa przez pokolenia i zabezpieczenia potrzeb finansowych beneficjentów.”

Fundacja rodzinna bardzo dobrze sprawdzi się w firmach rodzinnych. W Polsce mamy bardzo wiele tego typu firm rodzinnych, w których członkowie rodziny zaangażowani są procesy dotyczące sensu funkcjonowania przedsiębiorstwa, a także w majątek, który to przedsiębiorstwo generuje. Fundacja rodzinna może być pewnego rodzaju skarbcem majątku całej rodziny — całej firmy. Zgodnie z ustawą, fundacja rodzinna jest osobą prawną utworzoną w celu gromadzenia mienia, zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów. Konstrukcja fundacji rodzinnej pozwali zapewnić trwałość firm rodzinnych, a także gromadzić rodzinny kapitał i przekazywać go następnym pokoleniom.

Fundacja rodzinna doskonale sprawdzi się również w holdingu. Przypomnijmy, czym może zajmować się fundacja rodzinna:

1. zbywanie mienia, o ile mienie to nie zostało nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia;
2. najem, dzierżawa lub udostępnianie mienia do korzystania na innej podstawie;
3. przystępowanie do spółek handlowych, funduszy inwestycyjnych, spółdzielni
4. nabywania i zbywania papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze;
5. udzielania pożyczek określonym podmiotom.

W takim wypadku jeśli prowadzimy działalność gospodarczą w formie spółki kapitałowej, to możemy udziały lub akcje tej spółki wnieść do fundacji rodzinnej. W konsekwencji:

• jeśli pojawi się zysk w twoich spółkach handlowych to możesz go wypłacić do fundacji rodzinnej bez podwójnego opodatkowania
• możesz sprzedać udziały/akcje i wówczas nie zapłacisz podatku dochodowego.

Proces założenia fundacji rodzinnej

Rejestracja fundacji rodzinnej składa się z kilku etapów. Punktem wyjścia jest stworzenie strategii, czyli tego, jakie fundacja ma spełniać cele, a dopiero później powinniśmy zająć się wdrożeniem prawnym. W przypadku fundacji rodzinnej warto skorzystać z pomocy profesjonalistów takich jak doradca podatkowy i radca prawny.

Złożenie przez fundatora oświadczenia o ustanowieniu fundacji rodzinnej

Zgodnie z ustawą fundatorem fundacji rodzinnej może być wyłącznie osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, która złożyła oświadczenie o ustanowieniu fundacji rodzinnej dla utworzenia której konieczne będzie sporządzenie przez notariusza aktu założycielskiego albo testamentu. Z chwilą gdy zostanie sporządzony akt założycielski lub nastąpi ogłoszenie testamentu powstaje fundacja rodzinna w organizacji. Status ten utrzymuje się do momentu, kiedy fundacja rodzinna zostanie wpisana do rejestru fundacji rodzinnych. Pamiętać należy o skutkach podatkowych, które mogą nastąpić w przypadku, w którym nie zarejestrujemy fundacji rodzinnej.
Fundacja rodzinna w organizacji może zarządzać swoim majątkiem we własnym imieniu oraz zapewniać jego ochronę. W szczególności nabywa ona prawa, w tym własność nieruchomości oraz inne prawa rzeczowe, zaciąga zobowiązania oraz może pozywać i być pozywana.

Sporządzenie statutu fundacji rodzinnej

Kolejnym krokiem, który trzeba postawić na etapie rejestacji fundacji rodzinnej jest statut fundacji rodzinnej. Statut sporządza się w formie aktu notarialnego, a elementy konieczne, które musi zawierać statut zostały określone w art. 26 ust. 2 ustawy o fundacji rodzinnej.

Do elementów obowiązkowych, które powinny pojawić się w statucie fundacji zalicza się:

1. nazwę fundacji rodzinnej;
2. siedzibę fundacji rodzinnej;
3. szczegółowy cel fundacji rodzinnej;
4. beneficjenci fundacji rodzinnej lub sposób jego określenia i zakres przysługujących beneficjentowi uprawnień (beneficjentem fundacji rodzinnej może być sam fundator, osoba fizyczna lub organizacja pozarządowa, prowadząca działalność pożytku publicznego.)
5. zasady prowadzenia listy beneficjentów;
6. zasady, w tym szczegółowy tryb, zrzeczenia się uprawnień przez beneficjenta;
7. czas trwania fundacji rodzinnej, jeżeli jest oznaczony;
8. wartość funduszu założycielskiego;

Przygotowanie spisu mienia wniesionego do fundacji rodzinnej

Do działalności fundacji rodzinnej niezbędny jest majątek. Nieruchomości, akcje lub środkie pieniężne wniesione do fundacji rodzinnej stają się własnością fundacji rodzinnej. Jego podstawowym składnikiem jest fundusz założycielski, który musi pokryć fundator. Wartość funduszu należy ustalić w statucie. Jego maksymalna wysokość jej dowolna, ale nie może być mniejsza niż 100 tys. złotych. Fundusz założycielski może także zostać pokryty poprzez wniesienie mienia przez fundatora lub inne osoby. Fundator ma obowiązek stworzyć spis mienia wniesionego do fundacji rodzinnej, uwzględniając w nim:

• wskazanie osoby, która wniosła mienie,
• określenie rodzaju i wartości każdego z wniesionych składników mienia,
• wartości podatkowej wniesionych składników.

Za aktualizację spisu mienia odpowiada zarząd.

Ustanowienie organów fundacji rodzinnej

Organy fundacji rodzinnej to:

1. zarząd;
2. rada nadzorcza;
3. zgromadzenie beneficjentów.

Fundacja rodzinna – podobnie jak inne osoby prawne – działa poprzez zarząd i może podlegać wewnętrznemu nadzorowi rady nadzorczej. Wskazani przez fundatora beneficjenci tworzą zgromadzenie beneficjentów, które zbiera się w określonych przypadkach, na przykład przy uzupełniania składu danego organu, zatwierdzeniu sprawozdania finansowego.

Wniesienie funduszu założycielskiego do fundacji rodzinnej

Minimalna wysokość funduszu założycielskiego została określona w ustawie i wynosi ona minimum 100.000 złotych. Fundusz założycielski zasila majątek fundacji. W sytuacji gdy fundacja rodzinna powstaje na podstawie aktu założycielskiego to fundusz musi zostać wniesiony przez fundatora przed wpisaniem podmiotu do rejestru fundacji rodzinnych, natomiast w sytuacji, gdy fundacja rodzinna zostaje ustanowiona w testamencie, to fundusz musi zostać wniesiony w ciągu dwóch lat od wpisu fundacji rodzinnej do właściwego rejestru.

Wpisanie fundacji do prowadzonego przez sąd rejestru fundacji rodzinnych

Otstanim etapem rejestracji fundacji jest wpis do rejestru. Dokonuje się go na formularzu urzędowym i podlega obowiązkowi uiszczenia opłaty w kwocie 500,00 zł. Wpis fundacji rodzinnej do rejestru następuje w momencie zamieszczenia danych w rejestrze.

Podsumowanie

Wprowadzenie instytucji fundacji rodzinnej do polskiego porządku prawnego pozwala zabezpieczyć interesy samego przedsiębiorcy jak i innych członków rodziny. Pozwala również zadbać o sukcesję. Pozwala również płacić niższe podatki. Jest to forma prawna, któej zdecydowanie brakowało na polskim rynku i bardzo się cieszymy, że możemy je w końcu rejestrować.